“Strate sonder bome” is die band se vyfde album se titelsnit. Die woord eis deur Moord Greeff geskryf en die melodie is ‘n samewerking tussen Roof Bezuidenhout en Kapelaan Pat Plank. Die videomateriaal kom uit Brixton se strate en die nagkarlane tussen huise – waar die nagkarre eeue gelede deur die voorstad gery het om slopemmers uit te gooi. Die lied gaan oor hoe ‘n mens soms op onwaarskynlike plekke ‘n werklike tuiste kan vind, al besef jy dit dalk nie op daardie stadium nie. Opgedra aan al die wegloperhonde.
Tag: Strate sonder bome
Ek ken jou tipe – musiekvideo
“Ek ken jou tipe” kom van die Brixton Moord & Roof Orkes se vyfde album Strate sonder bome (op 16 Desember 2023 vrygestel). Die woorde is deur Roof Bezuidenhout en die melodie deur Kapelaan Pat Plank, met ‘n bietjie input van Roof ook.
Strate sonder bome
Strate sonder bomeisdie Brixton Moord & Roof Orkes se vyfde album. Dit is op 16 Desember 2023 op al die streaming platforms vrygestel (Spotify, Apple Music, Deezer, YouTube, Tidal, ens.) en kan by Amazon afgelaai word. Die band beskryf dit as ‘n album wat vorentoe beweeg deur terug te kyk. Soos hulle in die laaste track op die album sing:
Alice of Asfodel, Pringlebaai of Montreal
Wat bepaal of jy vlieg of val
Of van watter kant van Brixton se rand
Jy nou dophou hoe die vure brand?
Die elf nuwe tracks – amper ‘n uur se musiek – is deur Kapelaan Pat Plank (ook bekend as Gerhard Barnard), Moord Greeff (Ockert) en Roof Bezuidenhout (Andries) geskryf. Hierdie drie oorblywende lede van die band het eens binne ‘n omtrek van twee blokke van mekaar af in Brixton, die voorstad van Johannesburg, gewoon. Hulle het mekaar daar ontmoet, as band in die plaaslike kroeg begin optree, en hul band room was in Gerhard se huis op die hoek van Ripley- en Barnesstraat.
Al drie van hulle woon egter nou elders. Andries woon in Alice in die Oos-Kaap, Gerhard in Pringlebaai in die Wes-Kaap, en Ockert in Montreal in Kanada. “Asfodel” in die liriek verwys na die doderyk in die antieke Griekse mitologie, met verwysing na Brixton Barnard (Drikus, Gerhard se jonger broer), wat in 2015 aan breinkanker dood is, en Louis Graham (die band se drummer), wat in 2021 aan Covid-19 dood is.
So die terugkyk handel oor die verlede – oor die outyd in Brixton, oor die dae toe mense nog op Top Star se mynhoop na die inryteater toe gegaan het, toe ‘n mens nog ‘n verkeersboete van R20 betaal het in ‘n Monopoly-bordspel. Ockert se liriek “Tape deck begrafnisbrief” is geïnspireer deur ‘n begrafnisgebruik wat hy tydens ‘n besoek aan Nicaragua waargeneem het – mense wat mixtapes maak en dit kliphard op outydse boombokse in ‘n begrafnisstoet speel. Ockert verbeel hom hoe hierdie toneel in Brixton se strate sou afspeel. Die album se opening track keer na Brixton in die 1990s terug en haal uit ou Brixton Moord & Roof Orkes lirieke aan. Die title track “Strate sonder bome”, ook deur Ockert geskryf, onthou Brixton ook as die plek met kaal sypaadjies. Hieroor sê Ockert dat Brixton ‘n spirituele tuiste vir hom was. Beide die ietwat gehawende woonbuurt, en Brixton die band. “Alhoewel ek destyds – dis nou amper twee dekades gelede – totaal onbewus was van die tuiste wat die band en die woonbuurt gebied het, besef ek nou dat dit waarskynlik vir my ‘n enigmalige ruimte was. Dit was ‘n vreemde mengsel van buitestaanders, intellektuele, kantoorwerkers en arbeiders, wat die ongewone en die anderse verwelkom het. In ‘Strate sonder bome’ kom ‘n reisiger by ‘n huis aan soos ‘n rondloperhond. Daar is ‘n vrouefiguur wat sê: ‘Kom ons gee hom kos.’ Vir my is dit die allerbeste manier waarop ‘n reis kan eindig.”
Wat die album se musikale styl betref, kyk die drieluik van die band ook terug – daar’s lekker oomblikke van old school rock ‘n roll.
Waaroor gaan die vorentoe beweeg dan? Roof verduidelik: “Om aan te beweeg, moet ‘n mens seker iewers aankom. Op ‘n manier het die opneem van die album ons gehelp om aan te beweeg na die verlies van Drikus en Louis. Hierdie is die band se eerste album waarin Drikus nie ‘n rol as musikant of songwriter speel nie. Met ons vorige album ‘Bazaar punk’ het ons gewerk met tracks wat Drikus vir ons nagelaat het. Dit het sy stem vir ‘n laaste keer helder laat opklink, maar ons het gedink dis ook die band se laaste album. Daai agt tracks het egter gemaak dat ek en Gerhard en Ockert met mekaar aanhou kommunikeer het – meestal per e-pos, oor ver afstande heen. Ons was al drie op ‘n manier verras, miskien selfs onkant betrap, toe ons aangehou het om tracks heen en weer te stuur nadat ‘Bazaar punk’ reeds vrygestel is. Dis dalk dié dat ons so dink aan aanbeweeg. Ons verwys na Brixton (die plek) as ons Ithaka – die eiland in die antieke Griekse mitologie waar die reis eindig. As ‘n mens eendag by Ithaka aankom, soos in Konstantin Kavafi (Cavafy in Engels) se gedig, het die reis daarheen gemaak dat jy met nuwe oë kyk na die plekke wat jou padlangs gevorm het. Dis dié dat ons so na Brixton toe terugkeer – al weet ons nie of dit ‘n eindbestemming of ‘n halfwegstasie is nie. Ek hoop dit maak sin.”
Gerhard voeg by: “Brixton is sonder twyfel my Ithaka. Toe die songs op hierdie plaat begin vorm aanneem het ek gewonder of ons nie dalk bietjie oor-nostalgies is nie. Ek het egter vir die eerste maal rêrig besef hoe groot impak die plek, en die musiekmaak wat saam met dit gekom het sou hê op my holderstebolder lewenspad vorentoe. Brixton lê in die tru-spieël maar bly lewensgroot vir my. Die album was uiters lekker om aan te werk en ek kyk met groot waardering terug na die begin en met opwagting vorentoe.” Om Kavafi verkeerd aan te haal en te vertaal:
Aan jou het Brixton dié wonderlike reis gegee.
Sonder haar sou jy nooit vertrek het nie.
Nou het sy niks meer oor om aan jou te gee nie.
En as jy haar in armoede aantref, sou Brixton jou nie bedrieg het nie.
Jy sal dan vol wysheid wees, met soveel ondervinding,
dan sal jy verstaan wat hierdie Brixtons beteken.
Die aanbeweeg word ook vasgevat deur “Fransman se jas”, wat handel oor ‘n tronkvoël wat vrygelaat word en probeer om sy verlede in die bende af te skud deur baie vinnig van als af weg te ry. Hy weet dis futiel, maar vir een aand kan hy jaag soos ‘n valk wat vlieg. Eweneens handel “Vrou op die trein in die skildery” oor ‘n vrou wat op ‘n trein sit ná ‘n traumatiese egskeiding – sy voel eensaam, maar op ‘n manier voel sy ook vry. Baie soos die vrou op die trein in “Compartment C, Car 293” wat in 1938 deur die Amerikaanse kunstenaar Edward Hopper geskilder is. “Ek ken jou tipe” praat weer oor die hede en kyk vorentoe, met sosiale kommentaar op nuwe brandstapels en inkwisisies in ‘n wêreld waar feit en fiksie vervleg word en nuwe sondebokke gevind word om vir mense se gevoel van onsekerheid te blameer.
Produksie
Gerhard, Ockert en Andries het die album in die middel van 2022 begin opneem. Al drie het klank-ateljees by hul huise, deels as gevolg van Covid. Ockert het ‘n studio in die kelder by sy huis, maar ook ‘n band rehearsal ruimte waar hy ingerig is om ‘n tromstel op te neem – Ockert het in bands soos Death Drive en Light Bulb Alley in Montreal opgetree. Andries het als gemeng, die finale meng tydens ‘n maandlange verblyf in Kopenhagen in September 2023. Willem Möller het weer die album by Sharpe Street Studios in Glencairn gemaster en voorstelle gemaak met die finale klankmengproses.
Behalwe vir die afwesigheid van Brixton Barnard se stem, is die album se klank baie soos vorige Brixton Moord & Roof Orkes plate – ‘n eklektiese kombinasie van musikale style. Daar is rock, folk, reggae, country en kwêla. Die oorwegende klank is egter ‘n kombinasie van rock en donker ballades, darem ook met vele humoristiese oomblikke. Andries en Gerhard doen die vocals, Andries speel akoestiese kitaar en keyboards, Gerhard speel elektriese kitaar en baskitaar, en Ockert speel drums en ander perkussie.
Oor die maak van die album sê Andries: “Ons het ‘n old school analogue klank probeer kry, alhoewel als digitaal opgeneem en gemeng is. Maar die programmatuur wat ek gebruik het simuleer klassieke analoog kompressors en equalisers – Fairchild en Pultec. Ek hoop mense wat daarna luister kan daardie ‘grit’ hoor.” Ockert voeg by: “Ek is regtig gelukkig met hoe die album klink. Daar iets bekends omtrent die musiek, maar terselfdertyd ook uitdagend. As jy moeg is vir die middelmoot populêre musiek wat oral opgedis word, en jy hou van musikante wat soms bietjie kanse vat, dan is hierdie album vir jou.”
Media
AJ Opperman van Netwerk24 gesels met Roof oor “Strate sonder bome” en die belangrikheid van ‘n sin vir humor. Jy moet op Netwerk24 ingeteken wees om die artikel te kan lees.
Onderhoud met Roof deur Izak de Vries oor die album en die video’s wat vir die album gemaak is. Ook oor die band se geskiedenis en waarheen die Brixton Moord & Roof Orkes heen gaan – op Voertaal.
STRATE SONDER BOME – LIRIEKE en VIDEO’S
[1] BABELAAS IN BRIXTON
Die toring staan paraat, stuur seine wyd en ver
Maar die toring se seine maak die skuifhek deurmekaar
Die toring van Babel met elf nuwe tale
Babbel op die draadloos en TV 1, 2, 3
Laatnag ecstacy op e-tv
Skuins oor die pad roep Hawaiian kitaar
Na iewers daar ver of iemand wat swaar dra
Oorkant die pad langs die slumlord-king
Met sy pimped BMW en sy dobbelmasjien-scheme
Net nog ‘n Lagos scene
Groot hond aangestel om die tuinslang op te pas
En die jeans op die draad en ‘n Klipdrift t-shirt
Dubbels op my lawn, dubbels in my glas
Skokmasjien en ‘n blik vol traangas, staan vas
Die varsity se bloekoms is ons enigste view
Met ‘n ambient sound track se hadedaskreeu
Een nul trippel een helikopter doen ‘n fly-by
Op Ripley se hoek nog ‘n Vrydagaand drive-by
Aai, aai, aai
Babelaas in Brixton, gebreekte bottels in die straat
Spoke op my radio, bose geeste in my jaart
Nuwe tunes in die band room
En die bure raak kwaad ja die bure raak kwaad
Help! skree die bra, I’ve just been shot
But I think I’m o.k. cause it doesn’t hurt a lot
And it’s happened before so I’ll sit here for a while
And it’s clear to me now that someone hates my style
Pro’bly someone that I know who doesn’t really like my style
Babelaas in Brixton, gebreekte bottels in die straat
Spoke op my radio, bose geeste in my jaart
Nuwe tunes in die band room
En die bure raak kwaad ja die bure raak kwaad
Wit wolke en Dali se prent moer af
Maar ons sit tevrede in die Abelarde en wag
Vir die kaptein en ons swaai aan ons droom
En ons kyk ver en verby waar ander dalk skroom
Daar is dou op die ruit en die vlae hang traag suid
Sonder seremonie by die bar uitgesmyt
Met die swaai van jou heupe roep jy my terug
En help my oor die rivier se brug
Paraffienlamp brand in jou donker karavaan
Net sewe rand oor vir die res van die maand
Babelaas in Brixton, gebreekte bottels in die straat
Spoke op my radio, bose geeste in my jaart
Nuwe tunes in die band room
En die bure raak kwaad ja die bure raak kwaad
Woorde en musiek: Gerhard Barnard
[2] VROU OP DIE TREIN IN DIE SKILDERY
Haar hare is die kleur van vroegskemer oranje
Hoed uit die dertigs, swart rok en sjampanje
Rou sy of juig sy? Dalk ‘n bietjie van elk
Blaai deur ‘n tydskrif wat op haar skoot lê en verwelk
En nou voel sy so eensaam, maar ook ‘n bietjie vry
Soos die vrou op die trein in die Ed Hopper skildery
Liefde word gewoonte en omgee word plig
Wat as keuse begin het word toe groef en wig
Tussen dit wat ons gedenk en dit wat ons nou krenk
Tussen troufoto-album en afskeepgeskenk
En nou voel sy so eensaam, maar ook ‘n bietjie vry
Soos die vrou op die trein in die Ed Hopper skildery
Een, twee, drie, vier, snytjies van papier
Duisend snytjies deur die jare bring haar tot hier
Wie kry Agaat en wie kry Disgrace?
Boeke in bokse en kinders uit die huis
En nou voel sy so eensaam, maar ook ‘n bietjie vry
Soos die vrou op die trein in die Ed Hopper skildery
Eensaamheid en vryheid loop kruis en munt
Die Janus-gesig wat ons aan mekaar vasbind
Die loop-en-val, die haak-en-steek
Die wag-‘n-bietjie-bos se terughou of losbreek
En nou voel sy so eensaam, maar ook ‘n bietjie vry
Soos die vrou op die trein in die Ed Hopper skildery
Woorde en musiek: Andries Bezuidenhout
[3] EK KEN JOU TIPE
Opgekerf deur Occam se mes
Om together te bly doen ek my bes
My voete loop na Yeoville, maar ek gaan Brixton toe
Paal onder water, feit soos ‘n dooie koei
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Hoe groter die twyfel, hoe luider die megafoon
Naelstring van begin tot waar ek nou woon
Strek oor kontinente tot op ‘n breekpunt
Pyl uit ‘n boog, my seile na die wind
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Regse brandstapels, linkse inkwisisie
Muilband op papier en op die televisie
Die waarheid opgestuur in ‘n lugballon
Feite toegespin in ‘n sykokon
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Egte onnoselheid, kunsmatige vernuf
Is jy ernstig of besig om te bluf
En is dit jou gesig op die screen
Jou mond wat die woorde maak, jou oë wat ek sien?
En al wat ek hoor:
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Angel in ‘n byekorf, heuning om die mond
Sianied se kekkellag, speeksel in die grond
Myne in die see, myne op die maan
Skokgolwe en bore soek olie en uraan
En al wat ek hoor:
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Woorde: Andries Bezuidenhout, musiek: Gerhard Barnard, Andries Bezuidenhout
[4] TAPE DECK BEGRAFNISBRIEF
Hierdie is ‘n begrafnisbrief per tape deck
Opgeneem op daai ou double decker deck
Daai boom box wat so ‘n bietjie trek
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Daai boom box het stof opgegaar in die garage
Maar dis nou weer baas
Nou weer aan die gang met nuwe double A’s
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Laat ons daai ou Capri V6 vat
Daar gat ons, af met die pad
Wag tot ons Fulham slat
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Draai oop daai ruit
Hang by die venster uit
Daai boombox skree luid:
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Woorde: Ockert Greeff, musiek: Gerhard Barnard
[5] FRANSMAN SE JAS
Hy was uitgeput van rus en rondsit
Soms iemand met lem of vuis op sy plek sit
Vir oulaas hoor hy die sleutel knars
As die staalhek oopswaai en die daglig oopbars
Koplighoofdig, halsoorkoplig
Môre moet nog aanbreek, maar vanaand kan hy net ry
Van weg waar hy vandaan kom en waar hy moet gaan bly
Vanaand vlieg hy by als soos ‘n valk verby
Hy was vasgeveter en ingegespe
Boei en belt en koppiespeld
Hare na agter, maar sy rugstring op knip
Buitelig blits, vlieswolke wit
As erewag lag windpomp en telefoonpaal
Stom monumente van hout en staal
Hou maar jou frons, hou maar jou smile
Vanaand sal hy self die rigting bepaal
Koplighoofdig, halsoorkoplig
Môre moet nog aanbreek, maar vanaand kan hy net ry
Van weg waar hy vandaan kom en waar hy moet gaan bly
Vanaand vlieg hy by als soos ‘n valk verby
Met ‘n skeerlem die nommer van sy arm afgeskil
Met ‘n Fransman se jas, sy bloed nou stil
In nêrens se rigting in die pad geval
Oor sy skouer gegluur vir ingeval
Koplighoofdig, halsoorkoplig
Môre moet nog aanbreek, maar vanaand kan hy net ry
Van weg waar hy vandaan kom en waar hy moet gaan bly
Vanaand vlieg hy by als soos ‘n valk verby
Woorde en musiek: Andries Bezuidenhout
[6] MENSE SOOS ONS
In Jargonelles na Gert Vlok Nel gaan luister
Drikus speel bass terwyl Gert iets fluister
Van treine daar ver en those in peril at sea
En oor die pad van hier af suid en die woord rivier
Die Hoëveld was eens ‘n antieke meer
Nou vloei fonteine net in name deur skagte wat verweer
Ry oos met Caroline of wes met Collins
Twee eenrigtingstrate vir mense soos ons
Vir mense soos ons, vir mense soos ons
Vir mense soos ons wat nêrens heen gaan nie
Die Abelarde Sanction is net op die hoek
Van Fulham en Ripley as jy dit soek
Damn the Icebergs vanaand se vermaak
Soos ons stadig op quarts Black Label dronk raak
Sê “aah” vir nog ‘n slukkie sê die tandartsstoel
En agter in die bar speel Mark Bennett steeds pool
Ry oos met Caroline of wes met Collins
Twee eenrigtingstrate vir mense soos ons
Vir mense soos ons, vir mense soos ons
Vir mense soos ons wat nêrens heen gaan nie
In Breeze Block is DJ Charles Leonard op die tafels
Dis op vodka en lyne wat ons vanaand uitrafel
Ons met ons plankvloere en plafonne van staal
Die goud lankal op, die sypaadjies kaal
Maar daar’s musiek in die lug en ‘n naald op viniel
Dis ons wat steeds dans tussen bou en verniel
Ry oos met Caroline of wes met Collins
Twee eenrigtingstrate vir mense soos ons
Vir mense soos ons, vir mense soos ons
Vir mense soos ons wat nêrens heen gaan nie
Woorde en musiek: Andries Bezuidenhout
[7] TOP STAR
Volg die pad uit Simmondsweg wat boontoe loop
Tot by die movieskerm bo-op Ferreira se mynhoop
Parkeer langs ‘n paaltjie vir blikkerige klank
Met sout-asyn chips in ‘n nuuslose koerant
Die movie kom op as die son gaan sak
Dirkie, eLollipop en Kiepie en Kandas
Jaws, James Bond en Herbie goes bananas
Movies op ‘n mynhoop by Top Star
‘n Skrefie naglug vir wasem teen die ruite
Daai skerm ‘n venster na die wêreld daar buite
Ek vergeet van die werk in die Volla saam met jou
Ek vergeet van als as jy my hand so vashou
Ek weet jou parfuum kom van die counter by Garlicks
Maar vir my ruik jy pure Hollywood, my Darling
Die toasted cheese proe soos kaviaar
As ons movies kyk by Top Star
Soms kyk jou oë by die skerm verby
Staar jy deur die voorruit en voor jy jou kon kry
Sien jy die Hillbrowtoring, die Pontegebou
Daar’s ‘n stad agter die storie hier reg voor jou
‘n Stad met duisend stories maar wie sal dit onthou?
‘n Eerste soen op die back seat en nou
Hoor jy Ag Please Daddy en Welcome to My Car
Tonele deur die jare by Top Star
Die teer het verweer en die skerm is laat sak
Die mynhoop is gesloop om die goud uit te vat
Vir oulaas ‘n aksiefilm uit 2008
Wat nou van Top Star oor is, is ‘n yslike gat
Top Star…
Woorde en musiek: Andries Bezuidenhout
[8] ONTDEKKERSWEG
Drive-in milk shakes en swop shops
Drive-thru burgers en Ultra Stops
Drive-by sixpacks en chop shops
Tattersalls en Crazy Slots
Dr Ali van Malawi het kure vir jou
Die depressie of net ‘n bietjie blou
Slap rieme of verlore liefde
Skuldverknorsings of bek-en-klou
Tweedehandse motors, tweedehandse meubels
Tweedehandse liefde op lay buy
Maar als voel weer splinternuut
Als voel weer spiek en span
Op ‘n Ontdekkersweg Sondagmiddag drive
Florasentrum se motorparkade
Chisanyama en Hyperama
Hit en runs en ‘n padblokkade
Izinyoka met koperdrade
In die week kry jy jou tydmors se voorskot
Met ‘n verkeersknoop om elke stukkende robot
Gisteraand se take away oorskot
Jou passasier in ‘n Tupperware kosblik
Tweedehandse motors, tweedehandse meubels
Tweedehandse liefde op lay buy
Maar als voel weer splinternuut
Als voel weer spiek en span
Op ‘n Ontdekkersweg Sondagmiddag drive
Ontdekkersweg is ‘n slagaar
Met Ontdekkersweg kom jy daar
Maar waar dit is weet wie-weet-waar
Op Ontdekkersweg ry jy maar
Tweedehandse motors, tweedehandse meubels
Tweedehandse liefde op lay buy
Maar als voel weer splinternuut
Als voel weer spiek en span
Op ‘n Ontdekkersweg Sondagmiddag drive
Woorde en musiek: Andries Bezuidenhout
[9] DIE MONOPOLY SHUFFLE
U aanvangsalaris is twee honderd rand
Gooi nou die stene dat ons sien waar u land
Op Strand-, Commissioner- of Adderleystraat
Musgraveweg of Jan Smuts-laan
Koop ‘n huis of vier of sommer ‘n hotel
By die gemeenskapskas kan u instruksies optel
Oor die wat besit en die wat huur betaal
Ons wat voor is en u wat moet inhaal
U het koffie gemors…
Gaan tronk toe, skuif reguit tronk toe
Moenie eers by begin verby gaan nie
Gaan reguit tronk toe
Te veel om van te kies, so veel om te doen
Hondjie, resies kar of silwer skoen
En waar kry u daardie hoed, die strykyster of boot?
Vir soveel opsies kan selfs dobbelaars begroot
So gaan maar op ‘n uitstappie na Bloemfonteinstasie
Blokkiesraaisel kompetisie wenner konsternasie
En vorder dan maar weer twee honderd rand in
Met elke ompad verby die begin
U het koffie gemors…
Gaan tronk toe, skuif reguit tronk toe
Moenie eers by begin verby gaan nie
Gaan reguit tronk toe
Betaal ‘n boete van tien rand
Of stel u kans op die proef
Dit is u verjaarsdag
Vorder twintig rand in by elke boef
U het te vinnig gery
Betaal ‘n boete van vyftien rand
En as u u weer kon kry
Het u Voortrekkersweg verpand
U het koffie gemors…
So gaan tronk toe, skuif reguit tronk toe
Moenie eers by begin verby gaan nie
Gaan reguit tronk toe
So gaan tronk toe, skuif reguit tronk toe
Moenie eers by begin verby gaan nie
Gaan reguit tronk toe
Woorde en musiek: Andries Bezuidenhout
[10] STRATE SONDER BOME
In my drome
Loop ek in strate sonder bome
Daar is ‘n kroeg teen die bult af
Daar waar die honde blaf
Ons speel in die kroeg van lang quarts
Probeer om ‘n band te word
Jy met toe oë, ek met gebalde vuiste
Die kroeg ons Sondagnag tuiste
Reg voor die deur
Op die stoep van die huis
Was daar ‘n klein warm bondeltjie
Met ‘n swart tongetjie
Iemand het hom hier gelos,
Hy sy gesê
Kom ons gee hom kos,
Het sy gesê
In my drome
Loop ek in strate sonder bome
Daar is ‘n huis net oorkant
Met ‘n kombuistafel soos ‘n eiland
In die kombuis drink ons sterk
Jou naels nog swart van werk
Styf om die nek van die Klipdrif
Vlug deur al wat ‘n kitaar riff
Reg voor die deur
Op die stoep van die huis
Was daar ‘n klein warm bondeltjie
Met ‘n swart tongetjie
Iemand het hom hier gelos,
Hy sy gesê
Kom ons gee hom kos,
Het sy gesê
In my drome in strate sonder bome
Lê ek uitgestrek in die son
Op ‘n stoep met rooi stene
Warm gebak onder my bene
Iemand het hom hier gelos!
Roep ‘n vrou
Hy lê hier soos ‘n rondloper hond!
Roep ‘n vrou
Vuil van sy eie stront!
Reg voor die deur
Op die stoep van die huis
Was daar ‘n klein warm bondeltjie
Met ‘n swart tongetjie
Iemand het hom hier gelos,
Hy sy gesê
Kom ons gee hom kos,
Het sy gesê
Woorde: Ockert Greeff, musiek: Andries Bezuidenhout, Gerhard Barnard
[11] BRIXTON SE VURE
Son op die dak laat die sink na asem snak
Bakstene ril as die koue hul vasvat
In ‘n greep wat net vlamme kan verlig
Tussen bibber en knetter balanseer my brug
Alice of Asfodel, Pringlebaai of Montreal
Wat bepaal of jy vlieg of val
Of van watter kant van Brixton se rand
Jy nou dophou hoe die vure brand?
Doodgewoon eens daar gewoon
Langs ‘n sonwysertoring wat seisoene aantoon
Geen legendes of epiese verhale
Net amps en drums en kabels en snare
Alice of Asfodel, Pringlebaai of Montreal
Wat bepaal of jy vlieg of val
Of van watter kant van Brixton se rand
Jy nou dophou hoe die vure brand?
Of Brixton nou jou Ithaka is
Of bloot ‘n plek waar die reisiger rus
Waar die winterson aan sement vasgom
Bly die vraag of jy ooit weer terugkom
Alice of Asfodel, Pringlebaai of Montreal
Wat bepaal of jy vlieg of val
Of van watter kant van Brixton se rand
Jy nou dophou hoe die vure brand?
Woorde: Andries Bezuidenhout, musiek: Gerhard Barnard
© Brixton Moord & Roof Orkes
Babelaas in Brixton – musiekvideo
“Babelaas in Brixton”, van die Brixton Moord en Roof Orkes se vyfde album Strate sonder bome (op 16 Desember 2023 vrygestel). Woorde en musiek deur Kapelaan Pat Plank (oftewel Gerhard Barnard).
Twee dekades – ‘n fotobeeld
Die Brixton Moord en Roof Orkes is waarskynlik een van die min Afrikaanse bands wat nou al vir meer as twee dekades lank musiek opneem en vrystel. Come to think of it, ‘n mens sou dieselfde van die Buckfever Underground ook kon sê. Nietemin, die Brixton Moord en Roof Orkes is in 1999 deur Andries Bezuidenhout (Roof) en Ockert Greeff (Moord) begin. Die naam is ontleen aan die berugte polisie-eenheid, die Brixton moord en roof-eenheid – “Brixton murder and robbery squad” in Engels. Albei die stigterslede het in Brixton gewoon en het by hul local bar, die Albelarde Sanction, tydens open mic-sessies besluit om ‘n band te begin. In hierdie tyd het die band vir die eerste keer as duo by Oppikoppi opgetree. Andries het op ‘n nylonsnaarkitaar gespeel en Ockert op ‘n djembe-trom. Die aanvanklike musikale benardering was meer folk as rock en die band se ietwat agressiewe naam is so half ironies bedoel. Die band het glad nie geklink soos ‘n mens sou verwag nie en het eerder introspektiewe songs met ‘n fokus op digterlike lirieke aangebied.
Weldra het die band se klank van folk af rock toe beweeg, maar die aandag aan goeie lirieke het gebly. Toe Ockert ‘n volle drum kit aanskaf (‘n Tama-stel) moes die band ‘n baskitaarspeler kry en weldra het Steve Savage, die baskitaarspeler van Shark Brother, een van die ander bands wat Albelarde regulars was, by hulle aangesluit.
Van links af, Roof Bezuidenhout, Moord Greeff en Brixton Savage in die Abelarde Sanction in Brixton, ongeveer 2000 of 2001.
Die band by die Bingo in Brixton, ‘n vroeë publisiteitsfoto. Van links af, Moord Greeff, Brixton Savage en Roof Bezuidenhout, ook ongeveer 2000 of 2001.
Steve Savage het drie tracks opgeneem wat as EP op ‘n website genaamd Digital Cupboard vrygestel is. Die opnames is helaas vir ewig verlore. Steve is ‘n geoloog en het Zambië toe verhuis vir werk. Die band het Drikus Barnard, ‘n ander Abelarde Sanction regular, gevra om Steve se plek in te neem. Hy is toe as Brixton Barnard herdoop. Hierdie drie het ‘n eerste album by Paul Riekert se studio in Albertsville opgeneem wat in 2002 as Spergebied vrygestel is. Die drums is by die SAUK se RP Studios opgeneem. Clair Cantrell – ook bekend as Esmé Evakwaad – het met haar ryk stem backing vocals op die album gedoen, wat aan die album ‘n besonderse atmosfeer verleen het.
‘n Foto van die band deur Sally Shorkend wat in die tydskrifInsig verskyn het. Van links af, Roof Bezuidenhout, Moord Greeff en Brixton Barnard.
Foto: Toast Coetzer, Esmé Evakwaad en Roof Bezuidenhout by Aardklop se rock festival, waarskynlik in 2002 0f 2003.
Kort na die vrystelling van Spergebied het Drikus se broer Gerhard Barnard as elektriese kitaarspeler by die band aangesluit – hy sou as Kapelaan Pat Plank bekendstaan. Plank was Drikus en Gerhard se ander band, saam met Esmé Evakwaad – ‘n ware underground punk band.
Foto: Magriet Theron. Moord Greeff in Brixton, 2002.
Foto: Magriet Theron. Brixton Barnard in Brixton, 2002.
Foto: Magriet Theron. Kapelaan Pat Plank in Brixton, 2002. Die verlore swart hond sou meer as twee dekades later ‘n rol speel in ‘n liriek op die band se album “Strate sonder bome” (2023).
In 2004 is die band se volgende album vrygestel – Terug in skubbe. Dis weer by Paul Riekert opgeneem. Die drums is by Peter Auret opgeneem en hy het ook een van die tracks – die immergroen “Paul van der Zandt” opgeneem en gemeng. Op die album was ook ‘n liriek deur Koos du Plessis, wat deur sy dogter Karla getoonset is, naamlik “Dagboek van ‘n swerwer”.
Die launch van “Terug in skubbe” by die Bohemian in Richmond, 2004. Van links af, Brixton Barnard, Moord Greeff, Roof Bezuidenhout en Kapelaan Pat Plank.
Die band saam met Karla du Plessis by Aardklop se rock festival, waarskynlik in 2004 of 2005.
In hierdie tyd het die band gereeld by rock festivals by plekke soos Oppikoppi en die Klein Karoo Nasionale Kunsfees in Oudtshoorn opgetree. Die track “Fortuinverteller” is op RSG geplaylist – waarskynlik die grootste wonderwerk in die band se geskiedenis, gegewe die tipe musiek wat tipies in daardie tyd op RSG gespeel is. “Spoed” en “Fortuinverteller” is in die TV reeks Orion gebruik, met Neil Sandilands in die hoofrol. ‘n Video vir “Spoed” is op MK89 uitgesaai, wat baie gehelp het om die band aan ‘n groter gehoor voor te stel. Die band het selfs op die soap opera Egoli verskyn, ‘n vreemde besluit vir ‘n underground band van Brixton. Brixton Barnard sou later bieg dat hy ingestem het net om Brümilda van Rensburg te kon ontmoet.
Oppikoppi Easter Festival, 2002.
Oppikoppi in 2006, Roof Bezuidenhout en Kapelaan Pat Plank.
By Steak & Ale in Centurion, een van die plekke waar die band baie goed ondersteun is.
Poster vir optrede by die Mystic Boer in Stellenbosch.
‘n Hartseer oomblik vir die band was toe Moord Greeff besluit het om Kanada toe te verhuis. In daardie tyd was hy in ‘n ernstige verhouding met ‘n Kanadees wat hy in Melville ontmoet het. Hulle is later in Montreal getroud en woon steeds daar. Die band se laaste gig in hierdie formaat was in die Bohemian in Richmond, Johannesburg.
Laaste optrede in die Bohemian voor Moord Kanada toe verhuis het.
Vir ‘n tyd na Ockert se vertrek was Andy Evans, wat ook saam met Drikus en Gerhard in Plank was, die band se drummer. Hy het ‘n video saam met die band vir die track “Vis” in die Bohemian opgeneem.
In kostuum vir die “Vis” video, van links af is Kapelaan Pat Plank, Roof Bezuidenhout, Andy Evans, Brixton Barnard.
Poster vir ‘n Steak & Ale gig saam met Die See.
Vanaf die vroeë-2010s was die band in ‘n tipe hiatus toe lede van die band op ander musikale projekte gefokus het. Drikus het Roof se tweede solo album opgeneem en gemeng. Self het Drikus op sy duo saam met Clair Cantrell (oftewel Esmé Evakwaad) genaamd Trike gefokus. Later in die dekade is die Brixton Moord en Roof Orkes egter weer revive, toe met Louis Graham as drummer. Die vierluik het weer begin optree en ‘n volgende album opgeneem. Die CD is uiteindelik in 2014 as Slaaptyd in die suburbs as ‘n oplaag van 100 boeke met lirieke en afdrukke van skilderye deur Marguerite Visser vrygestel. Die volgende jaar is dit ook in gewone CD-formaat uitgegee.
In Oudtshoorn, met Louis Graham op drums, foto deur Willim Welsyn.
In 2015 het Brixton Barnard die gebruik van een van sy arms verloor en kon nie meer baskitaar speel nie. Met ‘n reeks optredes saam met Gert Vlok Nel moes sy broer Gerhard hom begelei. In daardie tyd het Ockert (Moord Greeff) Suid-Afrika besoek en ‘n optrede by die skrywer en dramaturg Harry Kalmer se huis in Observatory in Johannesburg was die laaste keer wat die vier saam op een plek was. Drikus se vermoë om te kommunikeer het ook agteruitgegaan. Daar is toe vasgestel dat daar ‘n gewas op sy brein was. Omdat Drikus ‘n voltydse musikant was, het hy nie ‘n mediese fonds gehad nie. ‘n Hele groep musikante het ‘n benefit konsert by die Melkery buite Pretoria vir Drikus se operasie gehou en genoeg geld is ingesamel om te betaal sodat die gewas van sy brein verwyder kon word. Met die operasie is daar ongelukkig vasgestel dat die gewas veel groter was as wat aanvanklik gereken is. Drikus is kort daarna oorlede, maar die operasie het gemaak dat hy vir sowat drie maande weer helder kon kommunikeer. Hy is by sy broer Gerhard se huis in Pretoria dood en ‘n hele aantal van die band se ondersteuners het hul bes gedoen om sy laaste maande so gemaklik as moontlik te maak.
Die laaste keer toe die band saam in een plek was, by Harry Kalmer en Sanpat Hattingh se huis in Observatory, Johannesburg, in Maart 2015. Van links na regs: Kapelaan Pat Plank, Roof Bezuidenhout, Moord Greeff, Brixton Barnard. Gert Vlok Nel en Brixton Barnard het die aand opgetree.
In 2019 het Ockert Greeff Suid-Afrika weer besoek. Daar is besluit om ‘n tipe reünie gig te doen, met beide Ockert en Louis Graham op drums. In Drikus se afwesigheid het Simon Kruger van die band Nul baskitaar gespeel. Die gig was by die Jarr Bar in Pretoria, op 14 Desember 2019. Louis het drums tydens die eerste set gespeel, meestal songs van die album Slaaptyd in die suburbs, wat hy saam met die band opgeneem het. Ockert was die drummer vir die tweede set, met musiek van Spergebied en Terug in skubbe af, wat hy weer saam met die band opgeneem het.
Poster vir die gig by Jarr Bar.
In 2020 het die band gereed gemaak om ‘n gig by Strab te doen, ‘n festival wat jaarliks deur scuba-duikers in die suide van Mosambiek gehou word. Baie van die ou Oppikoppi crowd woon tipies hierdie festival by en die band het al ‘n vorige slag daar opgetree. Daardie jaar het die Covid-19 pandemie egter uitgebreek en Strab is noodgedwonge afgestel. In Mei 2021 is Louis Graham aan Covid oorlede, nog tydens die lockdown-periode. Wat die tragedie soveel erger gemaak het, is dat van sy familie, vriende en mede-bandlede die begrafnisdiens op die web moes volg.
Louis Graham, watSlaaptyd in die suburbs saam met die band opgeneem het. Hy is in 2021 aan Covid oorlede.
In die lockdown tyd het Andries van sy tyd gebruik om sy musiekproduksievaardighede te verbeter, met behulp van gesprekke met Willem Möller oor e-mail en ‘n solo album waaraan Andries aan die opneem en meng was. Andries het in daardie stadium in Alice in die Oos-Kaap gewoon, Gerhard in Pretoria, en Ockert steeds in Montreal. Kort voor hy dood is, het Drikus agt tracks opgeneem vir ‘n volgende album vir die band. Hierdie tracks was rofweg opgeneem vir Andries om na te luister en om dan verdere songs vir die album te skryf – as ‘n tipe tweegesprek. Andries en Gerhard het kopieë van hierdie tracks op hul rekenaars se hardeskywe gehad, maar nie een van die twee het daarvoor kans gesien om daarna terug te keer nie. Na Louis se dood het Andries, Gerhard en Ockert begin kommunikeer (meestal op WhatsApp) oor Drikus se agt tracks. Hulle het saam aan ‘n album begin werk as ‘n tipe huldeblyk aan beide Drikus en Louis. Die resultaat was Bazaar punk, wat in Januarie 2022 vrygestel is.
Roof verduidelik hoeBazaar punk onstaan het.
Bazaar punk sou nie die band se laaste album wees, soos verwag is nie. Die drieluik het aanhou gesels en tracks heen en weer tussen Suid-Afrika en Kanada stuur. Al drie het in beter klank-ateljees belê en op 16 Desember 2023 word die volgende album Strate sonder bome vrygestel.
Strate sonder bome – English press release
Listen to the album on Spotify, Apple Music, Tidal, YouTube, etc.
Strate sonder bome [translated from Afrikaans: Streets without trees] is the Afrikaans-language rock band Brixton Moord & Roof Orkes’ [Tr: Brixton Murder and Robbery Band’s] fifth album. It will be released on 16 December 2023 on all the major streaming platforms (Spotify, Apple Music, Deezer, YouTube, Tidal, etc.) and can be downloaded on Amazon. The band describes it as an album that moves forward by looking back. As they sing on the album’s last track:
Alice of Asfodel, Pringlebaai of Montreal
Wat bepaal of jy vlieg of val
Of van watter kant van Brixton se rand
Jy nou dophou hoe die vure brand?
[Alice or Asphodel, Pringle Bay or Montreal
What decides if you fly or fall
Or from which side of Brixton’s ridge
You observe how the fires burn]
The eleven new tracks – nearly an hour’s music – were penned and composed by Kapelaan Pat Plank (also known as Gerhard Barnard), Moord Greeff (Ockert), and Roof Bezuidenhout (Andries). These three remaining members of the band once lived within two street blocks from each other in Brixton, the Johannesburg suburb. They met each other there, started performing as a band in the local bar, and their band room was located at Gerhard’s house on the corner of Ripley and Barnes Streets.
Currently all three of them live elsewhere. Andries lives in Alice in the Eastern Cape, Gerhard in Pringle Bay in the Western Cape, and Ockert in Montreal, Canada. Asphodel in the lyric quoted above refers to the afterlife in ancient Greek mythology, with reference to Brixton Barnard (Drikus, Gerhard’s younger brother), who died of brain cancer in 2015, and Louis Graham, the band’s drummer who died of Covid-19 in 2021.
The band’s reference to looking back is all about the past – about the olden days in Brixton, the days when people still drove up a mine dump to watch movies at the Top Star drive-in theatre, when you still paid R20 for a traffic fine on the South African edition of the Monopoly board game. Ockert’s lyric “Tape deck begrafnisbrief” [tr: Tape deck funeral letter) is inspired by a custom he observed during a visit to Nicaragua, where people play mixtapes at a high volume on old-style boomboxes as part of a funeral procession. Ockert re-imagines this scene replicated on Brixton’s streets. The album’s opening track returns to Brixton in the 1990s and quotes from the band’s older lyrics from this time. The title track, “Strate sonder bome”, also written by Ockert, remembers Brixton as a place with bare pavements. Despite this, Ockert remembers Brixton as a spiritual home of sorts, both the somewhat dilapidated neighbourhood and the band itself. Ockert continues: “Although I was, back then – now almost two decades ago – completely unaware of the home offered by both the band and the neighbourhood, I realise now that it was most probably a unique, once-off space. It was a strange mix of outsiders, intellectuals, office workers and labourers, who all welcomed everything uncanny and different. In ‘Strate sonder bome’ a traveller arrives at a house like a stray dog. A female figure says: ‘Let’s feed him’. For me this is the best possible conclusion to a journey.”
In terms of musical style, the band’s trio also revisits the past with boisterous moments of old-school rock ‘n roll.
What then does the reference to moving ahead entail? Roof Explains: “In order to move on, I guess, you first have to arrive somewhere. In some way recording this album has helped us to move on after losing Drikus and Louis. This is the band’s first album where Drikus doesn’t play a role as musician and songwriter. With our previous album, ‘Bazaar punk’, we worked with tracks that Drikus had left behind. We were able to hear his voice for a last time, but at the time we also thought of it as the band’s final album. However, those eight tracks spurred Gerhard, Ockert, and me to keep on communicating – mostly by e-mail from over great distances. The fact that we continued to exchange tracks after the release of ‘Bazaar punk’ surprised us, maybe even caught us off-guard. Maybe this is the reason why we are preoccupied with moving on. We refer to Brixton (the place) as our Ithaka – this island in ancient Greek mythology where the journey ends. When you arrive at Ithaka one day, very much like in Constantin Cavafy’s poem, the journey there makes you look at the places you visited along the way with new eyes. This is why we constantly return to Brixton – even though we don’t know whether it is a final destination, or a halfway stop. I hope this makes sense.”
Gerhard adds: “I don’t doubt that Brixton is my Ithaka. When the songs on this album started to take shape I wondered whether we weren’t being overly nostalgic. However, for this first time I appreciated the extent to which the place and the music making that had come with it would have on my topsy-turvy road ahead. Even though Brixton is in the rearview mirror, for me it remains larger than life. It was a great pleasure to work on the album and I look back with appreciation, but also forward in anticipation.” To cite Edmund Keely’s English translation of Cavafy’s poem (here Ithaka can be replaced with Brixton):
Ithaka gave you the marvelous journey.
Without her you wouldn’t have set out.
She has nothing left to give you now.
And if you find her poor, Ithaka won’t have fooled you.
Wise as you will have become, so full of experience,
you’ll have understood by then what these Ithakas mean.
The idea of moving on is also captured in “Fransman se jas” [tr: Frenchman’s coat], which is about a jail bird who is released from custody and who tries to escape his gang member past by driving away from it all at high speed. He knows this is futile, but for one night he races like a flying kite. Similarly, in the song “Vrou op die trein in die skildery” [tr: “Woman on the train in the painting”] a woman, who has just lived through a traumatic divorce, finds herself on a train – she feels lonely, but in some way also free. Very much like one could imagine the woman on the train in the American artist Edward Hopper’s painting “Compartment C, Car 293” (from 1938). “Ek ken jou tipe” [tr: “I know your type”] deals with the present and looks ahead, with social commentary on new pyres and inquisitions in a world where fact and fiction are entangled, and new scapegoats are fingered to stand in for a prevailing sense of insecurity.
Production
Gerhard, Ockert, and Andries started recording the album in mid-2022. Each of them has a home sound studio, in part because of the Covid lockdown. Ockert has a studio in his home basement, but also has access to a band rehearsal space that is set up to record a drumkit – Ockert has played for bands such as Death Drive and Light Bulb Alley in Montreal. Andries mixed the tracks, with the final mix done during a month-long stay in Copenhagen in September 2023. Willem Möller mastered the album at Sharpe Street Studios in Glencairn, Cape Town, and made suggestions to improve the final mixes.
Apart from the absence of Brixton Barnard’s voice, the sound is reminiscent of previous Brixton Moord & Roof Orkes albums – an eclectic combination of musical styles. The listener will notice rock, folk, reggae, country, and kwêla. The predominant sound is a combination of rock and dark ballads, interspersed with ample humoristic moments. Vocals are by Andries and Gerhard, acoustic guitar and keyboards by Andries, electric and bass guitar by Gerhard, and drums and percussion by Ockert.
About the album’s production Andries says: “We tried to get an old-school analogue sound, even though everything was recorded and mixed digitally. I used programs that simulate classical analogue equalisers and compressors – Fairchild and Pultec. I hope folks who listen to the album notice the grit.” Ockert adds: “I’m really happy with the album’s sound. There is something familiar about the music, but at the same time it is challenging. If you’re tired of the middle-of-the-road popular music dished up everywhere and you appreciate musicians who are willing to take risks, this is the album for you.”